به گزارش خبرگزاری تسنیم، برای هر یک از ما پیش آمده که به دلایل مختلفی مثل تصادف، زمین خوردن، در تماس بودن با اشیای نوک تیز و ابزارآلات که در واقع جزو شایع ترین علل ایجاد زخم و آسیب به پوست هستند، دچار حادثه شویم. زخم هایی که گاهی عمیق و گاهی سطحی ایجاد می شوند. در صورتی که زخم ایجاد شده عمیق باشد، نیاز است که حتما به مراکز درمانی مراجعه شود تا مراقبت و درمان پزشکی لازم انجام شود ولی اگر زخم سطحی باشد، می توان با برخی تدابیر بهداشتی ساده از آن مراقبت کرد.

اولین و مهمترین اقدام در برخورد با زخم های ناشی از حوادث روزمره زندگی که سطحی هستند، تمیز کردن محل زخم است. با توجه به اینکه تماس با یک ماده شیمیایی قلیایی، اسیدی و حتی وسایل تیز و برنده، سوختگی و … می تواند باعث ایجاد زخم شوند باید محل زخم را با توجه به علت ایجاد آن ضدعفونی کنید.

زخم سطحی و احتمال عفونت

اگر در اثر تماس با زمین دچار خراشیدگی یا زخم سطحی روی پوست شده اید، با توجه به اینکه احتمال کزاز و عفونت باکتریایی ثانویه وجود دارد توصیه می شود پس از شستشوی زخم با آب و صابون به یک مرکز درمانی مراجعه کنید. اگر هم زخم حاوی مواد خارجی مثل خاک، سنگریزه و … است، نیازی نیست برای زدودن آلودگی حین شستشو زخم را بمالید بلکه شستشو با آب و صابون به تنهایی کفایت می کند تا به درمانگاه بروید و در صورت صلاحدید پزشک، واکسن کزاز تجویز شود. نکته ضروری اینکه در این موارد، مراجعه به پزشک و تزریق واکسن کزاز، در 24 ساعت اول از اهمیت خاصی برخوردار است.

زخم با جسم نافذ

اگر با چاقو، شیشه یا تیغ ریش تراشی یا هر وسیله دیگری در آشپزخانه دچار حادثه شدید، فراموش نکنید اگرچه احتمال بروز کزاز مطرح نیست ولی شانس اینکه به عفونت های باکتریایی ثانویه دچار شوید، وجود دارد. معمولا در زخم های سطحی که فقط بافت درم آسیب دیده، شستشو با آب و صابون برای ضد عفونی کردن زخم مناسب است اما در بریدگی کمی عمیق (که نیاز به بخیه ندارد)، ابتدا با آب ولرم مایل به خنک و صابون محل زخم را بشویید و سپس با آب اکسیژنه آن را ضدعفونی کنید.

به هیچ وقت با مشاهده زخم ها، به خصوص آنهایی که عمیق هستند، روی آنها بتادین نریزید چرا که می تواند باعث تحریک و التهاب زخم شود. متاسفانه یکی از اشتباهات رایجی که افراد پس از ایجاد زخم مرتکب آن می شوند، به کار بردن نادرست ضدعفونی کننده های موضعی از جمله بتادین است. اگر ماده ضدعفونی کننده در حفره زخم ریخته شود باعث تحریک و التهاب و همچنین تاخیر در ترمیم زخم می شود.

اگر عمق زخم به قدری است که به بخیه نیاز دارد، حتما باید به درمانگاه نزدیک منزل مراجعه کنید، ضمن اینکه یک برش عمیق می تواند به تاندون ها، رباط ها و ماهیچه ها آسیب برساند. البته مواردی هم که به نظر زخم عمیق نیست اما خونریزی قطع نمی شود و بیش از 20 دقیقه طول می کشد، نیاز به توجه فوری پزشکی دارند و باید به مراکز درمانی مراجعه شود. در این مورد اصلا کوتاهی نکنید چون هر چه زخم زودتر بخیه زده شود، خطر عفونت آن کمتر است. در غیر این صورت، اگر نیازی به بخیه نیست، بعد از شستشوی زخم با آب و صابون و ضدعفونی کردن آن با آب اکسیژنه، لبه های زخم را به هم نزدیک و با یک گاز استریل آن را پانسمان کنید تا زخم باز نماند و باعث بروز عفونت و … نشود.

البته اگر زخم ایجادشده در اثر تماس با وسایل غیراستریل باشد که در بیشتر موارد این گونه است، حتما باید به پزشک مراجعه شود چرا که ممکن است به مصرف یک دوره آنتی بیوتیک نیاز باشد. اگر زخم عمیق است و پس از مراجعه به درمانگاه نیاز به بخیه زدن دارد، پزشک به کمک بتادین سطح زخم را تمیز و بلافاصله با الکل، بتادین را پاک می کند تا روی زخم نماند و سپس آن را بخیه می زند. در مدتی که نیاز است برای التیام کامل زخم، بخیه ها روی زخم باشد، برای مراقبت از زخم، مثلا هنگامی که می خواهید به حمام بروید، باند روی زخم را باز نکنید و بعد از دوش گرفتن، پانسمان آن را بردارید و با بتادین، سطح زخم را تمیز کنید.

سپس بلافاصله با الکل (در صورت دسترسی نداشتن به الکل یا آب) بتادین را پاک و سپس زخم را پانسمان کنید. فراموش نکنید بتادین برای چند ثانیه بیشتر نباید روی زخم بماند و سریعا پاک شود. گاهی زخم بر اثر تماس پوست با یک شیء بلند و تیز مثل سوزن، میخ و … به صورت سوراخ ایجاد می شود که معمولا خونریزی هم زیاد نیست اما با این حال این زخم ها اگر با اشیای بلند و تیز ایجاد شود، با توجه به اینکه عمق آن به قدری است که بتواند به بافت داخلی پوست آسیب برساند، باید از بروز کزاز و عفونت پیشگیری شود. بنابراین حتما به مراکز درمانی بروید.

زخم ناشی از سوختگی

از آنجایی که تقریبا یکی از مشکلات شایع میان خانم ها، مواجهه با سوختگی های حرارتی از قبیل سوختگی با آب جوش، بخار داغ، اتو یا حتی پاشیدن مواد غذایی به سر و صورت است و باعث ایجاد زخم می شود، در این موارد خنک کردن نواحی سوخته مانند آب سرد یا یخ و (یا هر دو) قبل از رفتن به مراکز درمانی بسیار مفید است چرا که از عمیق شدن سوختگی و نفوذ عامل آن به لایه های زیرین پوست جلوگیری می کند. بنابراین ناحیه آسیب دیده را به سرعت خنک کنید اما اگر دچار سوختگی سرد به دلیل تماس با جسم سرد (تماس طولانی مدت با یخ) شده اید، به سرعت ناحیه آسیب دیده را در تماس با آب گرم (البته نه داغ) قرار دهید.

اسپری ضدعفونی کننده زخم قابل اعتماد است؟

از زمانی که اپیدمی ویروس های مختلف مانند آنفلوآنزا و هپاتیت و ایدز نگران کننده شد، محصولات ضدعفونی کننده ای به بازار عرضه شد تا بتوان به خصوص در شرایطی که احتمال آلودگی مطرح است، با استفاده از آنها و به خطر نیفتادن سلامت، دست ها را استریل کرد. این محصولات هم به صورت اسپری و هم بسته های کوچک به اندازه تی بگ و حاوی مایع لزج هستند و در داروخانه ها موجود است که از نوع دوم، می توان برای ضدعفونی کردن دست و حتی خراش های سطحی و زخم هایی که عمیق نیستند و به خونریزی نیفتاده اند، استفاده کرد.

البته نوعی از این اسپری ها به عنوان اسپری شستشو دهنده ضد میکروبی زخم و سوختگی هستند که برای ضد عفونی کردن انواع زخم بستر، زخم دیابتی و زخم های پس از جراحی به کار برده می شود. در هر حال برای ضد عفونی کردن زخم ها با این محصولات، ابتدا باید زخم را با آب و صابون شست تا آلودگی های میکروسکوپی که دیده نمی شود پاک شود و پس از خشک کردن، اگر خونریزی نداشت و نیاز به بخیه نبود، از اسپری های ضدعفونی کننده زخم استفاده شود. هر چند باز هم استفاده از نوع مایه ضدعفونی کننده ها که به صورت بسته های کوچک و تابیده شده در بازار وجود دارد و علاوه بر ضدباکتری، دارای ضد ویروس است، بیشتر توصیه می شود.

نکته حائز اهمیتی که باید به آن توجه داشته باشید، این است که استفاده از اسپری هایی که به عنوان ضدعفونی و ترمیم کننده زخم در بازار هستند، خیلی کاربردی نبوده و مناسب هر نوع زخمی نیستند و استفاده از آنها، در اغلب موارد بیمار را دچار اشتباه می کند و او به جای اینکه به پزشک مراجعه کند، به امید تاثیر این اسپری ها در بهبود زخم است.

منبع : تسنیم